Perceived self-efficacy in self-care behaviors among diabetic patients referring to Yazd Diabetes Research Center

Abstract

Background and Aim: Diabetes mellitus is a major health problem throughout the world. This biochemical disorder is characterized by hyperglycemia, impaired metabolism of carbohydrates, fats, and proteins and accompanied by absolute or relative insulin deficiency of the body. It is estimated that by 2025 about 300 million will have got diabetes in the world. Self-efficacy is proposed as a concept of social learning theory and a construct of health belief model, particularly when the model is used for predicting simple life-style changes in chronic diseases. This study was designed and carried out to determine the status of this construct and its related factors in addition to its correlation with self-care behaviors among diabetic patients. Materials and Methods: This cross-sectional study was carried out on 120 patients referring to Yazd diabetes research center. A questionnaire whose validity and reliability had been assessed and approved was used to record perceived self-efficacy and self-care behavior constructs through interviewing each subject in private. Besides, the subjects' demographic variables such as age, sex, education level, job, period of having diabetes, and type of diabetes were inquired. Results: The subjects scored 59.9% of self-efficacy. Among self-care behaviors, keeping blood glucose at normal range when under stress and managing hyper/hypoglycemia well, received the lowest perceived self- efficacy score , but performing the prescribed number of daily insulin injections or taking drugs in due course received the highest score. Men had a higher level of self-efficacy, while it was also positively correlated with education level. Level of self-efficacy was also higher in female employees in comparison with housewives. Self-efficacy was positively correlated with self-care behaviors and its respective variance was 38% Conclusion: Respondents gave average self-efficacy ratings on their ability to manage all aspects of their disease. Self-efficacy, as the most important diabetes-related self-care, got a high level of importance. Therefore, self-efficacy must be reinforced in these patients especially in women who seem to be weaker in this domain.

زمینه و هدف: در حال حاضر دیابت یکی از مشکلات بهداشتی جهانی است؛ ویژگی این اختلال پزشکی هیپرگلیسمی، اختلال در متابولیسم کربوهیدرات‌ها، چربیها و پروتئین‌ها به همراه نقص کامل و یا نسبی ترشح انسولین در بدن می‌باشد. تخمین زده می‌شود که تعداد مبتلایان به بیماری در سطح جهان در سال 2025 به 300 میلیون نفر بالغ شود. خودکار آمدی، به عنوان یک مفهوم از مفاهیم تئوری یادگیری اجتماعی و یک سازه مهم الگوی اعتقاد بهداشتی، بویژه زمانی که الگو برای پیشگویی تغییرات سبک زندگی در بیماریهای مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد، در نظر گرفته شده است. مطالعه حاضر با هدف یافتن وضعیت این سازه در بیماران دیابتی شهر یزد و نیز عوامل مرتبط با آن و چگونگی ارتباط آن با وضعبت خود مراقبتی در این بیماران، طراحی و اجرا شد. روش تحقیق: این مطالعه مقطعی، بر روی 120 بیمار دیابتی مراجعه‌کننده به مرکز تحقیقات دیابت یزد که به صورت آسان وارد تحقیق شدند، انجام شد. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای بود بود که پایایی و روایی آن مورد سنجش و تأیید قرار گرفته بود و سازه خودکارآمدی درک شده و رفتارهای خود مراقبتی بیماران دیابتی را ارزیابی می‌نمود و به روش مصاحبه با بیماران تکمیل گردید؛ همچنین متغیرهای فردی سن، جنس، سطح سواد، شغل، مدت زمان ابتلا به دیابت و نوع دیابت نیز مورد سؤال قرارگرفت. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از نرم‌افرار آماری SPSS و آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، تی، آنالیز واریانس و آنالیز رگرسیون خطی در سطح معنی‌داری 05/0a£ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: آزمودنیها به طور متوسط 9/59% نمره قابل اکتساب خودکارآمدی درک شده را به دست آوردند. در میان رفتارهای مختلف، خودمراقبتی دیابت، اعتقاد آزمودنیها به توانایی حفظ میزان قند خون در زمان تنش و درمان صحیح پایین افتادن قند خون در کمترین میزان بود؛ در حالی که در مورد مصرف صحیح قرص و تزریق انسولین طبق دستور، معتقد به بالاترین توانایی در خود بودند. مردان به طور معنی‌داری از خودکارآمدی بالاتری نسبت به زنان برخوردار بودند؛ با افزایش سطح سواد، خودکارآمدی درک‌شده نیز افزایش می‌یافت. کارمندان زن به طور معنی‌داری از خودکارآمدی بالاتری نسبت به زنان خانه‌دار برخوردار بودند. خودکارآمدی دارای همبستگی مثبت و معنی‌داری با رفتارهای خودمراقبتی بود و به تنهایی 38% از واریانس این متغیر را پیشگویی می‌کرد. نتیجه‌گیری: اعتقاد آزمودنیها به کارآمدی خود برای انجام رفتارهای خودمراقبتی، در حدّ متوسط مشاهده گردید. خودکارآمدی به عنوان مهمترین تعیین‌کننده رفتارهای خودمراقبتی در اشخاص دیابتی از اهمیت زیادی برخوردار است؛ بنابراین ضرورت تقویت آن به خصوص در زنان که در این مقوله ضعیف‌ترهستند، احساس می‌شود.