Effect of curriculum based on theory of planned behavior, on components of theory in patients with hypertension
برنامه آموزشی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده و تأثیر آن بر سازه‌های تئوری در بیماران مبتلا به پرفشاری خون
Background and Aim: Hypertension is one of the most common and important non-communicable diseases and health problems in the world today nevertheless, it is preventable and controllable. Theory of Planned Behavior is one of the major theories that explains the process of adopting healthy behaviors. The present study aimed atat determining the effect of the theory on components of theory in patients with hypertension. Materials and Methods:. This randomized controlled field trial study was done on 110 patients with hypertension in Zirkouh city who were divided into two equal groups. Validity and reliability of the questionnaire used were determined through face and content validity and through Cronbach’s alpha and test-retest, respectively. The obtained data was analyzed by means of SPSS software (V: 16) using statistical t-test and repeated analysis of variance. Results: Both groups were similar regarding mean score of the theory components before intervention, but after the intervention the average scores of the experimental group increased. The attitude increased from 48.7 to 64.1, subjective norm from 34.9 to 43.1, perceived behavioral control from 33.8 to 43, intention behavior from 33.9 to 41.09 and behavior from 65.6 to 82.45) and these differences were statistically significant (P<0.001). However, nosignificant difference was observed in the control group. Conclusion: Regarding the positive effect of education based on The Theory of Planned Behavior in controlling hypertension, planning of a curriculum based on this theory is recommended.
زمینه و هدف: پرفشاری خون یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غیرواگیر و از مهمترین مشکلات سلامتی در جهان به‌شمار می رود که در عین حال قابل پیشگیری و کنترل می‌باشد. تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده (Theory of Planned Behavior) یکی از تئوری‌های مهمی است که فرآیند اصلی پذیرش رفتارهای بهداشتی را توضیح می‌دهد. این مطالعه با هدف تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده و تأثیر آن بر سازه‌های تئوری در بیماران مبتلا به پرفشاری خون، اجرا گردید. روش تحقیق: این مطالعه کارآزمایی میدانی شاهددار تصادفی‌شده، بر روی 110نفر از بیماران مبتلا به پرفشاری خون شهرستان زیرکوه انجام شد. بیماران به‌صورت تصادفی ساده در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته بود که سؤالاتی در زمینه اطلاعات دموگرافیک و در پنج حیطه نگرش، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتار درک‌شده، قصد رفتاری و رفتار داشت. روایی پرسشنامه به روش اعتبار محتوا تأیید شد و پایایی آن به‌وسیله ضریب آلفای کرونباخ و آزمون مجدد تعیین گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS (ویرایش 16) و آزمون‌های آماری تی‌مستقل و آنالیز واریانس تکرارشده، تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: قبل از مداخله، دو گروه مورد و شاهد از نظر میانگین نمره سازه‌های تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده، همسان بودند. پس از مداخله، در گروه مورد، میانگین نمره نگرش از 08/4±7/48 به 5/2±1/64، میانگین نمره هنجار انتزاعی از 8/4±9/34 به 03/3±1/43، میانگین نمره کنترل رفتار از 8/3±8/33 به 01/3±43، میانگین نمره قصد رفتاری از 06/3±9/33 به 2±09/41 و میانگین نمره رفتار از 6/6±6/65 به 8/4±45/82 افزایش یافت و این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود؛ ولی در گروه شاهد اختلاف معنی‌داری در این زمینه مشاهده نشد. نتیجه‌گیری: تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده می‌تواند در پیشگیری از رفتارهای منجر به بروز فشار خون بالا مؤثّر باشد.